Skuteczne i mądre nawadnianie upraw

Odpowiednia ilość wody i racjonalne nawadnianie roślin to jeden z ważniejszych czynników wpływających na jakość planów. Badanie wilgotności gleby sprawia wiele problemów, zwłaszcza dzisiaj, kiedy rolnicy spotykają się z coraz większymi plagami suszy. Jednak tradycyjne sprawdzanie poziomu wilgotności gleby bywa zawodne, a odpowiednie nawodnienie wyraźnie wpływa na późniejsze efekty i nasze zyski z upraw.

O właściwe nawodnienie warto dbać nie tylko w czasie suszy, ale podczas całego okresu uprawy. Warto uważać, aby rośliny od samego początku zaopatrzone były w odpowiednio odmierzoną ilość wody, co znacznie wspomoże ich wzrost w późniejszym okresie. Nie zawsze też zauważymy „na oko”, czy uprawy potrzebują wody, gdyż spadek wilgotności poniżej krytycznych wartości następuje wcześniej niż będzie to widoczne. Na różne wyniki wskazują także pomiary przez odkrywkę glebową- często różnią się nawet w promieniu kilku metrów. Warto więc do zapewnienia odpowiedniej wilgotności gleby stosować precyzyjniejsze środki pomiaru, takie jak np. tensjometr, co przełoży się w pozytywny sposób na wysokość plonów.

Jednak czy tensjometr jest jedynym rozwiązaniem ułatwiającym badanie poziomu wilgotności gleby? Nie, nie jest to jedyny sposób, ale tensjometr jest zdecydowanie najtańszym i najbardziej precyzyjnym urządzeniem. Dostępne w sprzedaży elektroniczne mierniki wilgotności gleby są zdecydowanie droższe i zazwyczaj nie wykorzystuje się ich tylko do monitoringu wilgotności podłoża, ale także do automatyzacji nawadniania. Kiedy nie zamierzamy wprowadzać zautomatyzowanego systemu nawadniania w pełni wystarczy nam sam tensjometr, który możemy kupić już w cenie ok. 150-250 złotych.

Tensjometr instalujemy na cały sezon w jednym miejscu. Lepiej zaopatrzyć się w kilka takich urządzeń, gdyż prawidłowe wyniki pomiary wskazywane są dopiero po kilku godzinach, a przenoszenie tensjometru mogłoby wskazać nieprawidłową wilgotność gleby. Działanie tensjometru polega na mierzeniu siły ssącej gleby. Urządzenie mierzy podciśnienie, które wytwarza uciekająca z rurki przez ceramiczny sączek woda. Im podłoże jest suchsze tym więcej wody wypływa z rurki. Po nawodnieniu gleby woda wraca na swoje poprzednie miejsce i podciśnienie spada.  Aby wynik był prawidłowy i nieprzekłamany przez zbytnie parowanie wody, konieczne jest umieszcze tensjometru w cieniu- ułatwione zadanie mają sadownicy.

Przy optymalnej wilgotności wskazania tensjometru powinny wahać się pomiędzy 50 a 200 kPa. Wskazywanie powyżej 200 oznacza zbyt niską wilgotność podłoża a poniżej 50 zbyt wysoką. Z regulacją nawodnienia nie warto jednak czekać do momentu aż tensjometr osiągnie te skrajne wskazania. Musimy pamiętać, że działa on z kilkugodzinnym opóźnieniem. Warto także notować jak długo zajmuje dostarczanie wody, aby przy kolejnym nawadnianiu móc efektywniej skorygować czas.

Tensjometr w sadownictwie odgrywa najważniejszą rolę w czasie kiedy w zawiązkach odbywają się podziały komórkowe. W tym czasie, czyli ok. 2 miesiące po kwitnieniu, trzeba zapewnić jak najlepszy poziom wilgotności gleby. Wytworzeniu pąków sprzyja natomiast ograniczenie poziomu podlewania, co powoduje także zakończenie wzrostu wegetatywnego drzew. Drzewa owocowe potrzebują także dużej wilgotności gleby w czasie wzrostu owoców, aż do czasu ich zbioru.

Warto kilka razy w tygodniu kontrolować wskazania tensjometrów. Poszukujące wody rośliny mogą zapuścić korzenie w pobliże urządzenia i zmienić jego wskazania, powodując szybkie ubywanie wody. Konieczne jest też obserwowanie roślin i ich wzrostu co pomaga wykryć ewentualne błędy we wskazaniach tensjometru. Mimo że praca z tensjometrem nie należy do najłatwiejszych i nie może być w pełni zautomatyzowana, to jednak jest to najtańsze i najbardziej precyzyjne urządzenie badające wilgotność gleby i szeroko dostępne na rynku.

---

Niniejszy tekst służy weryfikacji umiejętności i nie jest przeznaczony do publikacji.